Chuẩn hóa là gì

Quan niệm chuẩn hoá trong giải pháp xử lý tài liệu và đông đảo biện pháp đảm bảo an toàn chuẩn hoá trong xử trí tài liệu ở vn hiện nay

Trong trong những năm gần đây, chuẩn chỉnh hoá đã được coi như là 1 trong những yếu tố quan liêu trọng đảm bảo chất lượng, kết quả của bất kể một lĩnh vực hoạt động nào. Trong nghành thư viện-thông tin, chuẩn chỉnh hoá cũng đã được nhìn nhận là một yếu tố quan trọng bảo đảm an toàn cho những thư viện và phòng ban thông tin tăng cường tiến trình hội nhập quốc tế. Ngay lập tức từ đa số thập kỷ 80 và 90 của ráng kỷ XX, những người dân có trọng trách trong ngành thư viện-thông tin của Việt Nam đã nhận được thức được sự cần thiết của việc chuẩn hóa nhưng cho tới thời điểm bây giờ việc áp dụng các chuẩn chỉnh hầu như mới chỉ nhờ vào vào ý thức của lãnh đạo và cán cỗ của từng thư viện và cơ quan thông tin cụ thể mà không thực sự được xem là một vấn đề rất cần thiết trên phạm vi quốc gia.

Bạn đang xem: Chuẩn hóa là gì

Trong những nội dung của chuẩn chỉnh hoá hoạt động thư viện - thông tin, chuẩn chỉnh hoá trong xử lý tài liệu là 1 trong những nội dung quan tiền trọng. Với mong mỏi muốn góp thêm phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện chuẩn hoá trong cách xử lý tài liệu sinh hoạt Việt Nam, công ty chúng tôi thực hiện bài viết này với nhì nội dung:

(i) Đưa ra một trong những quan niệm về chuẩn hoá trong cách xử lý tài liệu

(ii) Đề cập tới những phương án cần triển khai việc chuẩn hoá trong xử lý tài liệu sinh hoạt Việt Nam.

Trên thực tế, không ít người đã ý niệm rằng chuẩn chỉnh hoá trong xử trí tài liệu là việc áp dụng một tiêu chuẩn hoặc một chuẩn chỉnh nghiệp vụ thống duy nhất trong toàn ngành. Chẳng hạn, khi biên mục tế bào tả vận dụng một quy tắc miêu tả chung, tốt phân loại vận dụng một bảng phân các loại chung…

Một số người kì cục quan niệm rằng: chuẩn hoá thực chất là tiêu chuẩn hoá. Cùng tiêu chuẩn chỉnh hoá là một trong hoạt động tùy chỉnh các luật pháp để áp dụng chung và lặp đi lặp lại so với những vấn đề thực tế hoặc tiềm ẩn, nhằm mục tiêu đạt được nấc độ riêng biệt tự tối ưu trong một khung cảnh nhất định. Với quan niệm như vậy chuẩn hoá trong cách xử trí tài liệu đồng nghĩa tương quan với vấn đề xây dựng, phát hành và vận dụng tiêu chuẩn trong công tác xử lý tài liệu. Các tiêu chuẩn này rất có thể là tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn chỉnh quốc gia hoặc tiêu chuẩn ngành.

Qua thương lượng với một vài nhà phân tích và chuyên gia trong ngành, shop chúng tôi thấy hiện giờ chúng ta chưa có được một quan niệm thống tuyệt nhất về chuẩn hoá trong xử lý tài liệu.

Trước thực tế đó, công ty chúng tôi thấy cần có sự nghiên cứu và phân tích để đi cho một quan niệm thống tuyệt nhất về chuẩn hoá trong giải pháp xử lý tài liệu. Chỉ khi cùng chung một quan niệm về chuẩn hoá trong xử lý tài liệu mới có thể tìm ra các giải pháp để triển khai việc chuẩn hoá đó.

Theo Đại trường đoản cú điển giờ đồng hồ Việt: chuẩn chỉnh hoá là xác lập chuẩn mực. Trong đó, chuẩn chỉnh được phát âm là cái được lựa chọn làm địa thế căn cứ để đối chiếu, để gia công mẫu hoặc Tiêu chuẩn được định ra: chuẩn quốc gia, chuẩn quốc tế. (1.397)

Từ quan niệm chung độc nhất vô nhị này, việc chuẩn chỉnh hóa thông thường rất có thể được gọi là quy trình tạo lập cùng áp dụng các chuẩn. Trong bài viết Tiêu chuẩn chỉnh hoá cùng thư viện (Standardization and libraries), Jane Thacker đã chỉ dẫn quan niệm chuẩn hoá là "một sự chuyến qua từ ý tưởng cá thể sang ý tưởng cộng đồng, sự chuyển tiếp từ lộn xộn đến gọn gàng và từ bỏ sự hành xử tùy tiện đến sự hành xử theo quy luật" <2>.

Công cụ triển khai sự chuẩn hóa là những quy chuẩn chỉnh (normative document), bao gồm: tiêu chuẩn (standard), qui định kỹ thuật (technical specifications), quy phạm thực hành thực tế (codes of practice), cùng văn bạn dạng pháp quy (regulations) <4>.

Trong những quy chuẩn bảo vệ thực hiện chuẩn hoá thì tiêu chuẩn chỉnh là một yếu ớt tố đặc trưng nhất. Trên bình diện khái quát, tổ chức Tiêu chuẩn chỉnh hoá quốc tế (ISO) đã đưa ra định nghĩa về tiêu chuẩn như sau: “Tiêu chuẩn chỉnh là tư liệu được thiết lập bằng cách thoả thuận và bởi một cơ quan được bằng lòng phê để mắt tới nhằm cung ứng những quy tắc, lý giải hoặc sệt tính cho các vận động hoặc kết quả chuyển động để thực hiện chung với lặp đi lặp lại nhằm mục tiêu đạt được nấc độ trơ tráo tự buổi tối ưu vào một quang cảnh nhất định” <5>.

Trong nghành nghề dịch vụ thư viện thông tin, theo quan niệm của trường đoản cú điển trực con đường về thư viện và thông tin học (ODLIS): “Tiêu chuẩn chỉnh là các tiêu chuẩn do những hội nghề nghiệp, những cơ quan gồm thẩm quyền về đánh giá, kiểm định, hoặc những cơ quan chính phủ nước nhà xây dựng nhằm đo lường và thống kê và nhận xét các dịch vụ thương mại thư viện, vốn tài liệu, và những chương trình hoạt động” <6>.

Trong cách xử lý tài liệu, sát bên các tiêu chuẩn, các quy định kỹ thuật và những quy phạm thực hành cũng là những qui định quan trọng bảo đảm an toàn chuẩn hoá. Các quy định ví dụ được diễn tả qua những quy tắc biên mục, các khung/ bảng phân loại, các bảng tiêu đề công ty đề, hệ thống các thuật ngữ, những quy định về trình tự cùng thủ tục, khổ mẫu mã biên mục đọc vật dụng (MARC)… chính là những công cụ ví dụ giúp cho chuyển động thư viện vâng lệnh theo các chuẩn nghiệp vụ. Nhờ này mà việc share nguồn lực, tạo sự thân thiện, quen dùng với người đọc và người tiêu dùng tin có thể được thực hiện.

Tuy nhiên, chuẩn hoá trong giải pháp xử lý tài liệu có phải là việc chỉ áp dụng một công cụ chuẩn duy nhất hay là không thì lại là 1 trong những vấn đề buộc phải xem xét một bí quyết thận trọng. Thực tế xử lý tư liệu ở nước ngoài cho thấy: ngay tại Hoa Kỳ, trong công tác làm việc phân loại tài liệu, các bảng phân loại đã tuy nhiên hành được sử dụng. Ví dụ điển hình như: các thư viện đại học có xu hướng dùng Bảng phân loại của tủ sách Quốc hội, các thư viện công cộng nhiều phần dùng Bảng phân một số loại thập phân Dewey, thư viện ngành y sử dụng Bảng phân một số loại Y học. Trong công tác định chỉ mục, nhiều cỗ tiêu đề chủ thể và thesaurus được vận dụng tại các loại hình, size thư viện không giống nhau. Chẳng hạn, tại Hoa Kỳ: những thư viện đại học có xu thế áp dụng Đề mục chủ đề của tủ sách Quốc hội, các thư viện kích thước vừa và nhỏ dại áp dụng bảng Đề mục chủ đề Sear, các thư viện ngành Y vận dụng Đề mục chủ thể Y học của thư viện Y học non sông Hoa kỳ… Từ thực tế này, có thể rút ra kết luận: chuẩn hoá trong cách xử lý tài liệu không nhất thiết là việc vận dụng một chuẩn nghiệp vụ, một lý lẽ xử lý tốt nhất mà đặc biệt quan trọng hơn là áp dụng một quy định chuẩn đảm bảo an toàn các tiêu chí đề ra đối với điều khoản đó.

Cùng với những công rứa kể trên, văn bạn dạng pháp quy giữ một vai trò quan trọng đặc biệt trong vấn đề thực hiện chuẩn chỉnh hoá. Các văn phiên bản này bao gồm: luật, pháp lệnh, những nghị định của chính phủ, các quyết định, thông tư, chỉ thị của các cơ quan quản lý Nhà nước, những văn phiên bản hướng dẫn của hội nghề nghiệp… có một ảnh hưởng không bé dại đến việc tiến hành và triển khai các tiêu chuẩn chỉnh và chuẩn chỉnh nghiệp vụ trong các thư viện và phòng ban thông tin. Nó rất có thể thúc đẩy hoặc ngăn trở việc chuẩn hoá vận động thư viện tin tức nói bình thường và chuẩn chỉnh hoá trong xử lý tài liệu nói riêng. Thực tế ở việt nam đã có một bằng chứng đầy thuyết phục: sau khoản thời gian Bộ Văn hoá – tin tức có công văn số 1597/ BVHTT về việc áp dụng chuẩn nghiệp vụ trong số thư viện Việt Nam khuyến nghị các tủ sách ở nước ta triển khai áp dụng AACR2, DDC, MARC21 như thể các chuẩn nghiệp vụ vào biên mục và xử lý tài liệu kể từ ngày 1 tháng 6 năm 2007, các thư viện nhất là hệ thống thư viện chỗ đông người đã đưa sang vận dụng DDC và phần lớn các tủ sách có vận dụng biên mục đọc sản phẩm đã triển khai theo MARC21…

Từ đều phân tích và thực tiễn trên, có thể rút ra quan niệm: chuẩn chỉnh hoá trong cách xử trí tài liệu là việc xác lập cùng áp dụng chuẩn mực nhằm mục tiêu kiểm soát, reviews công tác xử lý tài liệu, bảo đảm an toàn cho công tác làm việc xử lý tài liệu có thể tiến hành đạt chất lượng, hiệu quả, triển khai và bảo trì các mục tiêu đã đặt ra. Tiêu chuẩn, giải pháp kỹ thuật, quy phạm thực hành, các khung phân các loại chuẩn, các quy tắc biên mục, các bộ trường đoản cú khoá, bảng tiêu đề nhà đề, thesaurus… cùng văn bản pháp quy là những công cụ bảo đảm sự chuẩn chỉnh hoá trong công tác làm việc xử lý tài liệu. Phổ biến, triển khai vận dụng và tất cả kiểm tra, review là những giải pháp thực hiện chuẩn chỉnh hoá.

Với quan niệm như vậy, khi nghiên cứu hoàn cảnh áp dụng việc chuẩn hoá trong cách xử trí tài liệu nghỉ ngơi Việt Nam chúng tôi thấy nổi lên một trong những vấn đề sau:

Thứ nhất: Với công tác làm việc xử lý tài liệu, con số các đối tượng người sử dụng cần được tiêu chuẩn chỉnh hóa rất lớn (thuật ngữ, quá trình công nghệ, công cụ, tổ chức...) trong khi con số các Tiêu chuẩn chỉnh Việt nam (TCVN) về cách xử lý tài liệu còn tồn tại rất ít. Tính mang đến tháng 7/2009, trong những 12 TCVN lĩnh vực TTTV được phát hành thì tương đối nhiều TCVN ban hành đã quá thọ mà chưa một lần được coi như xét sửa đổi lại theo quy định, vì vậy tồn tại nhiều bất cập.

Thứ hai: các thư viện với cơ quan tin tức của việt nam chưa để ý đến việc áp dụng những TCVN về vận động thư viện thông tin. Qua phân tích khảo gần cạnh tại 100 thư viện và ban ngành thông tin, số lượng các thư viện cùng cơ quan tin tức biết khá đầy đủ về những tiêu chuẩn này chưa đạt mức 10 %. Phân phối đó, các TCVN này không mang tính chất bắt buộc nhưng chỉ có ý nghĩa sâu sắc khuyến cáo vận dụng nên gồm tiêu chuẩn được biết nhưng bao gồm thư viện vẫn không áp dụng.

Thứ ba: những quy phạm kỹ thuật, các quy phạm thực hành không được quan tâm gây ra ở Việt Nam. Nhìn toàn diện các hoạt động thư viện tin tức còn được tiến hành một phương pháp tuỳ tiện. Các công thế để xử lý nghiệp vụ không đủ và không đồng bộ.

Thứ tư: thừa nhận thức về ý nghĩa sâu sắc của việc chuẩn chỉnh hoá cùng thực hiện chuẩn chỉnh hoá trong hàng ngũ cán bộ lãnh đạo và nhân viên cấp dưới thư viện thông tin còn không cao. Trình độ chuyên môn của fan làm công tác thư viện còn hạn chế. Chưa xuất hiện những tiêu chuẩn chỉnh cụ thể cho những người làm công tác cai quản cũng như người đảm nhiệm các khâu công tác chuyên môn cụ thể.

Thứ năm: các văn bản pháp quy không thực sự phát huy tác dụng. Nhiều chế độ đã được ban hành, nhưng bởi vì thiếu sự phối hợp nhất quán giữa các cơ quan tính năng nên chưa có điều kiện bước vào thực tế.

Xem thêm: Cúc Tịnh Y Hóa ' Tử Hà Tiên Tử Là Ai, Đại Thoại Tây Du, Tử Hà Tiên Tử Là Ai

Thứ sáu: câu hỏi phổ biến, thanh tra với kiểm tra việc thực thi những chuẩn/các dụng cụ cũng không thực sự được quan tâm. Không hình thành một chế tài bảo vệ thực thi chuẩn hoá vận động thư viện thông tin nói phổ biến và trong công tác làm việc xử lý tài liệu nói riêng tại Việt Nam.

Thứ bảy: Công tác huấn luyện và giảng dạy nguồn lực lượng lao động thư viện thông tin, những người trực tiếp xúc tiến việc chuẩn chỉnh hoá còn mang ý nghĩa tự phát, chưa tồn tại sự kiểm soát điều hành về chương trình, chất lượng và các điều kiện nên và đủ trong vấn đề tham gia đào tạo.

1. Tăng cường xây dựng và tăng cường việc áp dụng tiêu chuẩn

Để thực hiện được điều này đòi hỏi ngành tủ sách thông tin cần được tiến hành một trong những việc cụ thể như:

- soát soát các TCVN về hoạt động thư viện tin tức đã ban hành, nhất là các tiêu chuẩn chỉnh về thuật ngữ và các bước xử lý thông tin vì đấy là các đối tượng người dùng tiêu chuẩn hóa rất quan trọng đặc biệt trong vận động TVTT.

- tăng cường sử dụng tiêu chuẩn chỉnh quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn chỉnh nước bên cạnh làm các đại lý xây dựng tiêu chuẩn chỉnh quốc gia, nhằm tiết kiệm thời gian, sức lực xây dựng tiêu chuẩn.

- tăng tốc việc phổ biến, tuyên truyền áp dụng tiêu chuẩn trong những thư viện và phòng ban thông tin.

- tăng cường hiệu lực áp dụng của một vài tiêu chuẩn chỉnh chủ yếu trong lĩnh vực thư viện thông tin.

- Đưa môn học tập về tiêu chuẩn lĩnh vực thư viện tin tức vào chương trình đào tạo chính thức bậc đh và cao học tập tại những cơ sở đào tạo nghề thư viện thông tin ở Việt Nam.

2. Trả thiện các công thay xử lý nhiệm vụ và tăng tốc công tác biên soạn những văn bạn dạng pháp quy

Để triển khai được giải pháp này đòi hỏi sự quan liêu tâm của những cơ quan làm chủ nhà nước về nghành thư viện thông tin và những cơ quan cầm đầu các hệ thống thư viện vào cả nước.

Các thư viện và cơ quan thông tin lớn nên bắt tay và xây dựng các công cụ xử trí tài liệu cùng chú trọng đến sự tương hợp của các công núm này. Ví dụ: lúc biên soạn các bộ trường đoản cú khoá, trường đoản cú điển từ khoá cần tuân hành các chuẩn chung, thống nhất những quy định về chính tả, cách mô tả tên người, tên địa danh, thuật ngữ tất cả cách viết tắt thông dụng.

Khi ra những văn phiên bản pháp quy gồm sự phối phối kết hợp giữa những bộ công ty quản. Ví dụ: phương tiện cho thư viện trường đh cao đẳng, phải gồm sự phối kết hợp giữa bộ Văn hoá, thể thao và du lịch với Bộ giáo dục và đào tạo để bức tốc hiệu lực cùng tính khả thi cho các văn phiên bản này…

3. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra

Để đảm bảo chuẩn hoá ko thể quăng quật qua công tác thanh tra và kiểm tra việc thực hiện các công cụ và quy chuẩn nghiệp vụ. Việc thanh tra và khám nghiệm này rất có thể tiến hành đột xuất và theo định kỳ. Sau khi kiểm tra phải bao gồm sự thông báo thoáng rộng và tiến hành rút kinh nghiệm. Giả dụ sự áp dụng chuẩn hoá chỉ là khuyến cáo và không tồn tại các ràng buộc rõ ràng thì rất khó trong việc kiểm soát và điều hành việc thực hiện chuẩn chỉnh hoá.

4. điều hành và kiểm soát công tác đào tạo, tu dưỡng nguồn lực lượng lao động thư viện thông tin

Đội ngũ những người làm công tác làm việc thư viện tin tức có vai trò đặc biệt quan trọng trọng việc thực hiện và áp dụng các chuẩn. Bởi thế, để hình thành buộc phải nguồn lực lượng lao động có trình độ yên cầu công tác đào tào và tu dưỡng ngành nghề này phải bảo đảm chuẩn. Bây giờ công tác huấn luyện nguồn lực lượng lao động thư viện tin tức còn chưa được thực sự kiểm soát. Rất cần phải sớm tùy chỉnh các tiêu chí để tiến công giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng ngành thư viện tin tức trên cửa hàng xem xét một trong những yếu tố như: lịch trình đào tạo, tầm quan sát và kim chỉ nam đào tạo, nội dung các môn học, số lượng và chuyên môn giảng viên, cơ sở vật chất đảm bảo an toàn đào tạo, yêu cầu về tuyển sinh và chính sách đối với sinh viên, người học, tiêu chí review sinh viên…

5. Triển khai biên mục tập trung và biên mục vào ấn phẩm: Đây là hai biện pháp không những có chân thành và ý nghĩa đơn thuần về việc chuẩn hoá mà còn giúp cho các thư viện tiết kiệm chi phí được về mặt giá thành và rút ngắn thời gian cho việc xử lý. Mặc dù nhiên, cũng cần được lưu ý: quality của việc biên mục đang quyết định chất lượng của sự chuẩn hoá trong giải pháp xử lý tài liệu. Quality này sẽ dựa vào rất nhiều vào cách thức và quá trình xử lý.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. ISO. Định nghĩa về tiêu chuẩn. Http://www.standardsglossary.com/.

2. ISO/IEC Guide 2:1996 Standardization & related activities - General vocabulary.

3. Jane Thacker. Standardization và libraries. Báo cáo khoa học hội thảo chiến lược “Tiêu chuẩn hóa và vận động thông tin thư viện”. Hà Nội, tháng 2/2002.

4. Moen, W. E. No longer under our control: The nature & role of standards in the 21st cen- tury library. University of North Texas. - 2003.

5. Nguyễn Như Ý. Đại từ bỏ điển giờ Việt. - 1998.

Xem thêm: Chuẩn Onvif Là Gì ? Tìm Hiểu Về Camera Chuẩn Onvif Chuẩn Onvif Là Gì

6. Reitz, J. M. ODLIS - Online dictionary of library & information science. - 2009. Http://lu.com/odlis/odlis_s.cfm#standards.